ALEX NGUYEÃN
Chuyeån muøa...
Nhöõng ngaøy
thaùng ñaàu tieân cuûa naêm 1999,
söï chuyeån tieáp giöõa muøa
Ñoâng
sang muøa Xuaân cuõng
mang nhieàu yù nghóa nhö söï chuyeån
tieáp töø theá kyû 20
qua theá kyû 21.
Nhöõng "khoùm
hoa sieâu kyõ thuaät" ñang nôû roä
treân nhöõng con ñöôøng "sieâu
xa loä thoâng tin" (information superhighways)
ñöa ta vaøo Theá kyû 21 vaø moät
kyû nguyeân môùi.
Ta ñang tieán
daàn vaøo moät kyû nguyeân ñaùnh
daáu bôûi nhöõng "sieâu kyõ
thuaät"
taân kyø coù khaû naêng
thu nhoû nhöõng khoaûng khoâng gian bao la
vaøo maøn aûnh
truyeàn hình hay maøn aûnh
cuûa maùy ñieän toaùn chöa ñaày
moät phaàn tö thöôùc
vuoâng, giuùp ta nhìn thaáy
hình aûnh cuûa nhöõng ngöôøi
thaân vôùi ñaày ñuû maøu
saéc
trong khoâng gian ba chieàu, cho
ta nghe ñöôïc gioïng noùi eâm
ñeàm cuûa "ngöôøi
mô" ñang caùch xa haøng
vaïn daëm hay ñöa ta vaøo "phoøng maïn
ñaøm" (chat
room) ñeå ta coù theå
ngoài tröùôc maùy ñieän toaùn
ôû nhaø hay ôû sôû laøm
maø vaãn coù
theå "taùn gaãu" vôùi
nhöõng ngöôøi chöa töøng
quen maët trong "khoâng gian ñieän
toaùn" (cyberspace) cuûa maïng
löôùi thoâng tin toaøn caàu "World
Wide Web"
(WWW).
Chæ coøn
chöa ñaày moät naêm nöõa laø
ñeán naêm 2000. Nhöõng "nhaø töông
lai
hoïc" (futurists) ñaõ baét
ñaàu lo laéng chuaån bò cho "Ñeä
Tam Thieân Nieân Kyû"
(third millenium) tôùi trong moät
theá giôùi maø nhöõng chuyeän
thaàn tieân caùch ñaây
vaøi traêm naêm ñaõ
trôû thaønh söï thaät. Giaác mô
"Haèng Nga" cuûa chuù Cuoäi ñeán
naêm 2000 seõ chaúng coøn
laø "giaác mô" nöõa.
Roài ñaây
nhöõng ngöôøi baây giôø
ôû löùa tuoåi "töù tuaàn"
hay "nguõ tuaàn" seõ coù
dòp ñaùp "phi thuyeàn
con thoi" (shuttle spaceship) ñeå gheù thaêm
Haèng Nga vaø
Ngoïc Thoá.
Coù bao giôø
chuùng ta töï hoûi nhôø vaøo
nhöõng kyõ thuaät naøo maø con ngöôøi
soáng trong theá kyû thöù
21 laïi coù theå ñaït ñöôïc
nhöõng ñieàu maø con ngöôøi
cuûa
theá kyû thöù 20 vaãn
chæ bieát mô öùôc?
Coù bao giôø
chuùng ta nghó raèng söï hieåu bieát
veà nhöõng sieâu kyõ thuaät seõ
ñöôïc phaùt trieån
vaø aùp duïng trong theá kyû 21 seõ
giuùp caùc baäc phuï huynh vaø
caùc sinh vieân hoïc sinh chuaån
bò cho vieäc theo ñuoåi moät ngheà
chuyeân moân
thích ñaùng trong töông
lai ?
Chuyeän gì
coù theå xaûy ra cho khoái ngöôøi
Vieät haûi ngoaïi vaø nöôùc Vieät,
daân
Vieät trong theá kyû 21?
Nhöõng caâu
hoûi treân ñaõ laøm ngöôøi
vieát thao thöùc vaø muoán ñi tìm
phaàn naøo
nhöõng caâu traû lôøi
thoûa ñaùng.
Trong haønh trình
ñi tìm ñöôøng vaøo theá
kyû 21, ngöôøi vieát ñaõ gaëp
ñöôïc
Gregory Georgiou, moät ngöôøi
Myõ goác Hy-laïp, taùc giaû cuoán
"Investing in the
Technology of Tomorrow" (Ñaàu tö
vaøo kyõ thuaät cuûa ngaøy mai), xuaát
baûn
naêm 1994.
Gregory ñaõ
moâ taû moät caùch soáng ñoäng
theá giôùi vaø ñôøi soáng
cuûa theá kyû 21
cuõng nhö nghieân cöùu
nhöõng khu vöïc kyõ thuaät maø
chuùng ta coù theå ñaàu tö - töø
hoïc vaán ñeán voán
lieáng - trong töông lai.
Xin quùy vò
haõy cuøng chuùng toâi theo chaân taùc
giaû Gregory Georgiou, ñi
khaùm phaù nhöõng sieâu
kyõ thuaät treân ñöôøng
vaøo theá kyû thöù 21.
Sôû
dó ngöôøi vieát duøng töø
ngöõ "sieâu kyõ thuaät" thay vì "kyõ
thuaät môùi" vì
trong soá nhöõng kyõ
thuaät cuûa töông lai maø chuùng ta
saép coù dòp duyeät qua, haàu
heát ñaõ ñöôïc
thai ngheùn trong cuoái theá kyû 20 vaø
nhö nhöõng ñoùa hoa muøa Haï,
seõ coù dòp nôû
noä trong theá kyû 21.
Nhöõng sieâu
kyõ thuaät trong theá kyû 21; theo Gregory thì
mai naøy trong Ñeä
Tam Thieân Nieân, nhöõng
ngöôøi yeâu nhau seõ khoâng taëng
nhau nhöõng boù
"Roses" maàu hoàng nöõa,
maø chuùng ta seõ taëng nhau nhöõng
ñoùa "Hoa Hoàng
Xanh" (blue roses) .
Trong theá kyû
21 seõ coù nhöõng ngöôøi maùy
nhoû li-ti baèng caùi daáu chaám treân
ñaàu chöõ "i" chui
vaøo trong cô theå ta ñeå söûa
chöõa nhöõng cô quan bò caùc
sieâu vi
khuaån taøn phaù.
Seõ coù
nhöõng chuyeán xe hoûa "nhanh hôn gioù"
hay "xe löûa bay" (flying
trains). Vaø seõ chaúng
coøn ai bò muø loøa nöõa.
Chuùng ta vaø
nhaát laø con chaùu chuùng ta seõ coù
dòp laøm Ñöôøng Minh Hoaøng
du nguyeät ñieän thöïc
söï maø khoâng caàn phaûi böôùc
chaân ra khoûi chieác gheá baønh
aám aùp trong phoøng.
Taát caû
nhöõng ñieàu thuù vò ñoù
ñeàu coù theå thöïc hieän ñöôïc
qua "virtual
reality" (thöïc taïi aûo
hay sieâu thöïc taïi).
Neáu caùc
khoa hoïc gia cuûa theá kyû 21 coù theå
ñaûo loän ñöôïc traät töï
thieân
nhieân laø nhôø vaøo
kyõ thuaät cuûa khoa "cheá bieán nhieãm
saéc di truyeàn" (genetic
engineering) vaø khoa kyõ thuaät
sinh hoïc (biotechnology).
Neáu coù
ñöôïc nhöõng ngöôøi
maùy nhoû li ti ñi vaøo trong cô theå
cuûa chuùng ta
ñeå chöõa beänh
laø nhôø söï tieán trieån vöôït
böïc cuûa khoa "cheá taïo ngöôøi
maùy"
(Robotics) hôïp cuøng "khoa
thoâng minh nhaân taïo" (Artificial intelligence) vaø
"kyõ thuaät sieâu vi-ti"(nanotechnology).
Neáu trong töông
lai seõ khoâng coøn ai bò muø loøa
laø nhôø vaøo "sieâu y-thuaät
"(hi-tech medicine).
Neáu coù
nhöõng chuyeán xe löûa bay hay xe hoûa
toác haønh nhanh hôn gioù laø
nhôø "kyõ thuaät sieâu
baùn daãn" (superconductivity) vaø kyõ thuaät
ñieän töø
(electromagnetics).
Vaø sau cuøng
neáu chuùng ta coù theå ngoài ôû
nhaø maø vaãn coù theå "thöïc
söï" ñi
du haønh ñeán nhöõng
haønh tinh xa laï trong khoâng gian laø nhôø
vaøo caùc sieâu kyõ
thuaät nhö "khoa kyõ thuaät
aùnh saùng" (Photonics), "Khoa kyõ thuaät quang
ñieän
töû" (Optoelectronics), "Khoa kyõ
thuaät quang sôïi" (fiber optics) vaø nhaát
laø
caùc vaät lieäu kyø-dieäu
(miracle materials) vaø caùc chaát sieâu baùn
daãn
(Superconductors).
Ngöôøi
vieát heïn coù dòp seõ trình baøy
cuøng quùy vò nhöõng kieán thöùc
caên baûn
veà khoa kyõ thuaät (Fiber
Optics) maø coù khi coøn ñöôïc
goïi laø "quang sôïi hoïc".
Hy voïng raèng
laàn löôït chuùng ta seõ coù
cô hoäi tìm hieåu theâm nhöõng
ngaønh
sieâu kyõ thuaät khaùc
nhö "Khoa thoâng minh nhaân taïo", khoa kyõ
thuaät quang
ñieän töû, caùc
chaát sieâu baùn daãn vaø caùc
"vaät lieäu kyø dieäu" ñeå chuùng
ta coù theå
möôøng töôïng
ñöôïc moät caùch xaùc thöïc
hôn nhöõng maàu nhieäm cuûa caùc
sieâu kyõ
thuaät trong töông lai.
Vai troø cuûa sieâu kyõ
thuaät trong theá kyû 21: Mô hay Thöïc
?
Nhöõng hình
aûnh taùc giaû Georgiou ñöa ra trong cuoán
saùch cuûa oâng veà
nhöõng chuyeän seõ xaûy
ra trong töông lai phaûi chaêng chæ laø
saûn phaåm cuûa trí
töôûng töïông
haõo huyeàn hay laø moät thöïc taïi
ñang môû daàn ra trong töông lai ?
Theo nhöõng
baùo caùo kyõ thuaät vaø caùc taøi
lieäu khoa hoïc hieän haønh thì
nhöõng ñieàu taùc
giaû ñöa ra hoaøn toaøn khoâng mang
moät chuùt tính chaát aûo
töôûng naøo caû
maø laø döïa treân nhöõng döõ
kieän khoa hoïc vaø kyõ thuaät hieän
ñaïi.
Laáy moät
thí duï lieân quan ñeán "chaát sieâu
baùn daãn" chaúng haïn, thì khoa hoïc
ngaøy nay ñaõ ñaït
ñöôïc nhöõng böôùc
tieán thaät quan troïng.
Naêm 1986 khi ngöôøi
ta khaùm phaù ra chaát "sieâu baùn daãn
baèng söù"
(Ceramic superconductor), coù theå
vaän haønh trong moät ñieàu kieän nhieät
ñoä
töông ñoái bôùt
laïnh (321 aâm ñoä Fahrenheit), nhöng vaãn
coøn caàn ñeán chaát
Helium ñeå laøm moâi
tröôøng xuùc taùc.
Nhöng chaát
"Helium" thì vaãn coøn quaù ñaét
vaø haøn ñoä thì vaãn coøn
quaù cao
neân vieäc cheá taïo nhöõng
duïng cuï hay maùy moùc caàn ñeán
chaát He-li-um vaãn
coøn quaù toán keùm.
Chæ moät naêm
sau, thì nhieàu chaát baùn daãn baèng
söù khaùc ñaõ ñöôïc
khaùm phaù
coù theå vaän haønh
ôû 220 aâm ñoä Fahrenheit vaø neáu
ôû möùc haøn ñoä naøy
maø ngöôøi
ta coù theå duøng chaát
"nitrogen loûng" (liquid nitrogen) thì chi phí vaø
giaù caû seõ
giaûm thieåu raát nhieàu
vì chaát ni-tro-gen loûng reû ngang vôùi
bia.
Ngoaøi ra caùc
chaát Sieâu Baùn Daãn ôû Nhieät
Ñoä Thaáp (Low Temperature
SuperConductor ) goïi taét laø
LTSC nhö chaát sieâu baùn daãn ñieän
töø LTSC (
LTSC electro-magnets) ñaõ ñöôïc
ñem duøng trong caùc duïng cuï y-khoa ñeå
chaån
beänh nhö laø heä thoáng
MRI (Magnetic Resonance Imaging systems) giuùp caùc
baùc siõ tìm ra nhöõng
böôùu (invisible tumors) beân trong cô theå
haàu nhö maét
thöôøng khoù thaáy
maø ngayø xöa muoán thaáy ñöôïc
thì phaûi ñem con beänh leân
baøn moå.
Caùc chaát
sieâu baùn daãn khaùc ñöôïc
duøng trong caùc duïng cuï nhö SQUIDS
(Superconducting Quantum Interference Devices)
cuûa ngaønh y-khoa cuõng
ñöôïc ñem ra aùp
duïng trong vieäc tìm daàu, doø taàu
ngaàm vaø thoâng tin döôùi ñaùy
bieån.
Moät khaùm
phaù kinh khuûng nöõa laø duïng cuï
"sieâu baùn daãn sieâu xung phaù"
(SuperConducting SuperCollider), goïi taét
laø SCC, laøm baèng chaát sieâu baùn
daãn ôû haøn ñoä
thaáp (LTSC) coù khaû naêng gia toác caùc
nguyeân töû leân gaàn tôùi toác
ñoä cuûa aùnh saùng
vaø phaù naùt caùc nguyeân töû
ñoù ra coù theå giuùp veùn maøn
bí maät
veà caáu truùc caên
baûn cuûa vuõ truï vaø töø ñoù
phaùt trieån ra "thuyeát ñaïi keát
hôïp vuõ
truï" (grand unification theory).
Moät thí
duï khaùc lieân quan ñeán chaát
baùn daãn laø vieäc cheá taïo "Xe
löûa bay"
(flying trains).
Vieäc cheá
taïo xe löûa bay döïa treân moät quan
nieäm raát giaûn dò: "Xe löûa bay
seõ löôùt treân
moät lôùp "ñeäm ñieän töø"
(magnetic cushion) ñöôïc ñaåy ñi
bôûi moät
laøn soùng ñieän töø
do maùy ñieän toaùn kieåm soaùt,
phaùt ra bôûi chaát LTSC, sieâu
baùn daãn ôû nhieät
ñoä thaáp (propelled by a computer-controlled magnetic
wave
generated by LTSCs) .
Nöôùc
Ñöùc vaø Nhaät-baûn ñaõ
cheá taïo nhöõng "xe löûa bay" loaïi
naøy coù theå
chaïy nhanh khaûng 300 daëm Anh
hay 480 caây soá moät giôø, nghóa
laø ngang vôùi
vaän toác moät maùy bay
tö nhaân Cessna loaïi nhoû.
Xe löûa bay
naøy coù teân laø MagLevs, chöõ
vieát taét cuûa
"Magnetically-levitated trains" coù nghóa
laø "xe löûa boác leân bôûi
ñieän töø löïc".
Caùc kyõ
thuaät gia döï truø laø trong "Ñeä
tam thieân nieân" ngöôøi ta coù theå
cheá
taïo ñöôïc nhöõng
xe löûa bay coù toác ñoä 2000 daëm
Anh hay 3200 caây soá moät giôø
chaïy trong moät "caáu truùc
chaân khoâng hình oáng" (tube-like vacuum structure).
Vôùi toác
ñoä naøy chuùng ta coù theå ñaùp
xe löûa bay töø San Jose ñi Nöõu
Uôùc
trong voøng treân döôùi
moät giôø ñoàng hoà.
"Heä thoáng
löïc ñaåy ñieän töø" (electro-magnetic
propulsion system) trong
töông lai seõ ñöôïc
aùp duïng trong vieäc cheá taïo caùc
tieàm thuûy ñónh, taàu thuûy
duøng chaát sieâu baùn
daãn.
Taïi Hoa kyø,
moät soá caùc coâng ty ñang chuyeân
veà chaát sieâu baùn daãn goàm
Conductus, Inc. coù truï sôû
taïi thaønh phoá Sunnyvale, coâng ty Superconductor
technologies Inc. (OTC-SCON), taïi Santa
Barbara vaø American
Superconductor Corp. (OTC-AMSC) taïi tieåu
bang Massachussetts, v.v..
Veà maët
thöông maïi vaø taøi chaùnh, vieän
nghieân cöùu Nikki Research
Institute cuûa Nhaät baûn tieân
ñoùan raèng thò tröôøng chaát
baùn daãn ôû nhieät ñoä cao
(HTSC - High Temperature Semiconductor) seõ
leân ñeán 12.4 tyû Myõ kim vaøo
ñaàu theá kyû 21.
"Taïi Hoäi
Nghò Thöôïng Ñænh Quoác Teá
Laàn Thöù Hai Veà Chaát Sieâu Baán
Daãn (Second International Superconductivity
Summit) naêm 1993, ngöôøi ta
öôùc ñoaùn laø
ñeán naêm 2010 thì thöông vuï
caùc chaát sieâu baùn daãn treân
toaøn theá
giôùi seõ leân ñeán
90 tyû Myõ-kim vaø seõ boäc phaùt
leân 150 ñeán 200 tyû Myõ kim vaøo
naêm 2020" (Theo Taøi-lieäu
Strategic Analysis, Inc Report "Superconductivity:
Business Opportunity")
Trong ñòa
haït ngöôøi maùy (robots) vaø kyõ
ngheä cheá taïo ngöôøi maùy
(robotics) chaúng haïn, theo caùc
taøi lieäu môùi nhaát cuûa toå
chöùc "International
Federation of Robotics" (Coâng ñoaøn
Quoác Teá Kyõ ngheä Ngöôøi
Maùy) thì vaøo
cuoái naêm 1991 Nhaät baûn
ñaõ coù 325.000 ngöôøI maùy,
so vôùi 44.000 ôû Hoa-kyø.
Tuy nhieân Boä
Thöông Maïi Hoa-kyø (US Commerce Department ) tieân
ñoaùn raèng ñeán
naêm 2000 thì thò tröôøng cuûa
kyõ ngheä ngöôøi maùy taïi Hoa-kyø
seõ
leân ñeán 20 tyû ñoâ-la
so vôùi toång soá 40 tyû ñoâ-la
treân toaøn theå thò tröôøng
theá
giôùi.
Theo Georgiou thì
"ngöôøi maùy trong töông lai seõ
"khoân lanh" hôn ngöôøi
maùy hieän nay, nhaäy caûm
hôn vaø yù thöùc nhieàu hôn
veà ngoaïi caûnh cuõng nhö coù
theå töï coù nhöõng
quyeát ñònh ñeå öùng phoù
vôùi nhöõng thay ñoåi xung quanh
mình".
Moät loaïi
ngöôøi maùy coù teân laø ROBODOC
(Baùc só ngöôøi maùy) ñaõ
hoaøn
thaønh ñöôïc vieäc
giaûi phaãu ñeå thay theá xöông
hoâng cuûa moät cuï giaø 64 tuoåi bò
maéc beänh thoáng khôùp.
Ngöôøi
maùy naøy do haõng Integrated Surgical Systems Inc
ôû Sacramento
thuoäc tieåu bang California cheá
taïo. Vaø coøn bieát bao sieâu kyõ
thuaät khaùc nöõa
maø trong phaïm vi haïn heïp
cuûa baøi naøy ngöôøi vieát
xin ñöôïc thoâng qua.
Tuy nhieân seõ
xin ñöôïc chia seû tieáp vôùi
quùy vò nhieàu tin töùc höõu
ích khaùc
lieân quan ñeán ngöôøi
maùy (robots), sieâu thöïc taïi hay thöïc
taïi aûo (virtual
reality), caùc vaät lieäu kyø
dieäu (miracle materials), kyõ thuaät quang sôïi
(fiber
optics) , v.v..
Theo boä Thöông
Maïi Hoa-kyø thì Toång soá thöông
vuï veà caùc sieâu kyõ thuaät
toaøn theá giôùI vaøo
naêm 2000 seõ leân ñeán 1 trillion töùc
laø 1 ngaøn tyû Myõ-kim.
Xem theá thì
vai troø cuûa sieâu kyõ thuaät trong theá
kyû 21 quaû laø quan troïng vì
noù seõ aûnh höôûng
ñeán neàn kinh teá toaøn caàu,
ñeán caùch thöùc laøm thöông
maïi,
ñeán keá hoaïch giaùo
duïc vaø ñaàu tö cuûa moãi
gia ñình vaø moãi caù nhaân vì
theo
lôøi phaùt bieåu cuûa
ñaïi dieän Boä Thöông Maïi Hoa Kyø
thì " Trong moät boái caûnh
maø söï caïnh tranh toaøn
caàu caøng ngaøy caøng gay caán, vieäc
phoâ dieãn vaø phaùt
trieån kyõ thuaät ñang
trôû thaønh moät maët traän chieán
löôïc cuûa thò tröôøng quoác
teá."(Taøi lieäu phoûng
vaán cuûa Georgiou)
AÛnh höôûng
cuûa sieâu kyõ thuaät ñeán caùc
thöông vuï vaø ñôøi soáng
con ngöôøi
Taïp chí thöông maïi
BusinessWeek, soá ra ngaøy 14-11-94 coù ñaêng
moät loaït
baøi döôùi chuû
ñeà "How the Internet will change the way you do business"
(AÛnh höôûng cuûa
maïng löôùI thoâng tin Internet ñeán
caùc thöùc laøm thöông vuï
cuûa chuùng ta ra sao) coù
ñeà caäp ñeán söï thay ñoåi
trong moät soá laõnh vöïc nhö
xuaát baûn, aán loaùt
(publishing), mua saém (shopping), thöông maïi (commerce),
truyeàn thoâng (broadcasting) vaø
quaûng caùo (advertising).
Theo taùc giaû
caùc baøi baùo thì veà phöông
dieän aán loaùt, xuaát baûn haõng
cheá
taïo maùy ñieän toaùn
IBM ñaõ cho ra ñôøi moät taïp
chí ñieän töû (electronic
magazine), khoûi caàn duøng
giaáy möïc maát coâng vaø cuõng
khoûi caàn xeáp vaøo tuû
saùch laøm gì cho choaùn
choã.
Veà phöông
dieän mua saém thì nhöõng ai ñöôïc
phong taëng töôùc hieäu "born to
shop" (sinh ra ñeå mua saém)
chaéc seõ thích thuù laém vì
mai naøy quùy vò seõ
khoâng phaûi maát coâng
ñi boä trong thöông xaù laøm gì
cho moûi chaân.
Quyù vò
chæ caàn ngoài nhaø vaân veâ "con
chuoät" (mouse) tröôùc maùy ñieän
toaùn
laø coù theå "mua caû
thieân haï" trong giaây laùt !
Veà phöông
dieän thöông maïi vaø quaûng caùo,
dòch vuï quaûng caùo ñieän töû
qua
maïng löôùi thoâng
tin ñaõ baét ñaàu ñöôïc
nhieàu ngöôøi aùp duïng vaø
seõ trôû neân thaät
thònh haønh trong theá kyû
21.
Ngöôøi
vieát nhaän thaáy taïp chí Vieät vaø
Thò Tröôøng Töï Do trong coäng
ñoàng
Vieät ñaõ ñi böôùc
tieân phong trong laõnh vöïc naøy vì
quyù ñoäc giaû ôû xa coù theå
ñoïc
taïp chí Vieät treân "VietNet".
Trong töông
lai, tieàn giaáy vaø tieàn nhöïa
seõ trôû thaønh loãi thôøi.
Duøng
"E-cash" töùc laø "tieàn
ñieän töû" hay "ñieän ngaân" vöøa
tieän, vöøa nhanh maø ñôõ
maát coâng nheùt tieàn
trong ví, xem ra khoâng coøn gì tieän cho
baèng.
Ngoaøi ra, khi
caùc sieâu kyõ thuaät ñieän töû
vaø ñieän toaùn ñöa tôùi
vieäc cheá taïo
caùc maùy ñieän toaùn
ñeå baøn (Desktop P.Cs) vaø maùy ñieän
toaùn caàm tay
(Handhelds), maùy ñieän toaùn
ñeå treân loøng (Laptop PCs - portable PCs) caøng
ngaøy caøng reû, caøng
nhanh, caøng ñuû tieän nghi thì trong theá
kyû 21, soá gia ñình
coù maùy ñieän toaùn
caù nhaân (Personal Computers or P.Cs) noái lieàn
vôùi caùc
maïng thoâng tin toaøn caàu
seõ gia taêng, khieán cho vieäc mua baùn,
trao ñoåi vaø
thoâng tin khaép nôi treân
theá giôùi seõ trôû neân thaät
nhanh, thaät goïn vaø tieän lôïi.
Theo taïp chí
BusinessWeek, soá ra ngaøy 27-2-95, trong baøi "Cyberspace"
(khoâng gian ñieän toaùn)
thì roài ñaây caùc dòch vuï
"on-line" seõ caøng ngaøy caøng
thònh haønh.
Roài ñaây
"Interactive T.V" (truyeàn hình töông taùc)
seõ ñem laïi cho ngöôøi
xem nhieàu höùng thuù
hôn, töông töï nhö David Copperfield, aûo
thuaät gia haøng
ñaàu treân theá giôùi,
ñaõ coù laàn töøng bieåu
dieãn treân truyeàn hình caùch ñaây
ít laâu.
Tuy nhieân khoù
maø coù theå phuû nhaän ñöôïc
laø beân caïnh nhöõng tieän nghi vaø
thích thuù, caùc sieâu
kyõ thuaät trong thôøi ñaïi môùi
cuõng seõ ñem laïi baát an vaø
phieàn muoän cho con ngöôøI
khoâng ít.
Nhöõng aùp
löïc vaø caêng thaúng do aûnh höôûng
cuûa kyõ thuaät gaây neân seõ taïo
ra
moät traïng thaùi taâm
lyù môùi goïi laø "technostress".
Vaán ñeà
laøm nhöùc ñaàu nhieàu ngöôøi
hieän nay laø theo vôùi ñaø tieán
trieån cuûa
kyõ thuaät thoâng tin vaø
ñieän toaùn, con ngöôøi caøng
ngaøy caøng caûm thaáy maát
daàn "rieâng tö" (privacy)
vaø an-ninh.
Ngoaøi söï
phaù phaùch vaø xaâm nhaäp cuûa nhöõng
tay saùt thuû "hackers" vaø keû
xaâm nhaäp "intruders",, caùc
"vi khuaån ñieän toaùn" coù khaû
naêng töï bieán hình
(polymorphic computer viruses) vaø saün
saøng phaù huûy khoâng nhöõng caùc
"nhu
lieäu" (softwares) maø coù
khi coøn phaù huûy caû "caùc ñóa
chöùa döõ kieän" (data
storage disks) cuûa maùy ñieän
vaø "heä ñieàu haønh" (operating system)
cuõng nhö
maïng löôùi thoâng
tin nöõa.
Ngöôøi
vieát coøn nhôù ñaõ coù
laàn taïp chí Thò Tröôøng Töï
Do vaø Vieät baùo coù ñeà
caäp ñeán vaán ñeà
"mai naøy mình chöa chaéc mình ñaõ
bieát vaø nhôù nhieàu veà
mình baèng ngöôøi
khaùc nöõa !".
Ñieàu naøy
ñang caøng ngaøy caøng trôû neân
hieån nhieân khi caùc "ngaân haøng döõ
kieän" (data banks) cuûa caùc
coâng-ty thöông maïi vaø tieáp thò
caøng ngaøy caøng
phaùt trieån.
Chính theá
neân trong tuaàn baùo US News &World Report soá
ra ngaøy
23-01-95, döôùi chuû
ñeà "Is anything safe in cyberspace ?" (Lieäu coù
coøn gì
ñöôïc an toaøn
trong "khoâng gian ñieän toaùn" khoâng ?)
taùc giaû Vic Sussman ñaõ
ñaët vaán ñeà
"tuaàn caûnh vaø caûnh saùt trong khoâng
gian ñieän toaùn". (policing and
cyber cops in cyberspace).
Noùi toùm
laïi, duø coù mang theo nhöõng phieàn
toaùi, nhöõng sieâu kyõ thuaät keå
treân seõ laø nhöõng
yeáu toá noøng coát taïo thaønh
"cuoäc caùch maïng toaøn caàu"
(global revolution) trong caùc laõnh
vöïc kyõ ngheä, kinh-teá, thöông
maïi, chính
trò, tö töôûng vaø
ngay caû ngheä thuaät nöõa.
Daân Vieät, nöôùc Vieät trong theá kyû 21
Ñoái
vôùi daân Vieät, goàm treân 2 trieäu
ngöôøi Vieät haûi ngoaïi vaø hôn
70 trieäu
ngöôøi Vieät trong nöôùc,
theá kyû 21 môû ra nhö moät vaän
hoäi môùi vì chuùng ta coù
caû moät khoái "chaát
xaùm" khaù huøng haäu vaø vì theá
heä töông lai cuûa gioøng gioáng
Vieät ñaõ chöùng
toû coù nhieàu tieàm naêng vaø
khaû naêng trong caùc ngaønh kyõ thuaät.
Rieâng taïi
Hoa-kyø, theo thoáng keâ cuûa Cô quan Kieåm
Keâ Daân Soá naêm 1990
(US Census, 1990) thì caùch ñaây
5 naêm chuùng ta ñaõ coù 345.996 ngöôøi
ñi hoïc.
Trong soá ñoù
coù 57.862 ngöôøi ñaõ toát
nghieäp cöû nhaân, 15.099 ngöôøi
coù baèng
Cao-hoïc vaø 2.037 ngöôøi
ñaõ ñaäu baèng Tieán só.
Vaøo naêm
2000 chaéc chaén nhöõng con soá naøy
seõ gia taêng ít nhaát khoaûng
50% vì soá ngöôøi
treû töø 19 tuoåi trôû xuoáng,
trong löùa tuoåi môùi baét ñaàu
vaøo ñaïi
hoïc laø 227.879 ngöôøi.
Rieâng ñoái
vôùi theá heä treû taïi Vieät
nam töø 19 tuoåi trôû xuoáng thì
cöûa ngoõ ñi
vaøo caùc ñaïi hoïc
treân theá giôùi ñaõ baét
ñaàu môû "hoïc töø xa" (Distance
learning),
moät heä thoáng kyõ thuaät
roäng, nhaát laø qua heä thoáng giaùo
duïc (educational
technology) seõ ñaït tôùi
cao ñoä trong voøng naêm, möôøi
naêm tôùi.
Moät nguoàn
hy-voïng môùi, moät cô hoäi môùi
vaø moät töông lai ñaày höùa
heïn
cho moät daân toäc ñaøy
tieàm naêng seõ ñeán vôùi
nöôùc Vieät trong kyû nguyeân môùi
naøy.
Vaán ñeà
coøn laïi vaãn laø laøm sao taän
duïng ñöôïc cô hoäi hieám
coù kia ñeå xaây
döïng moät nöôùc
Vieät phuù cöôøng trong ñoù
nhöõng ngöôøi daân Vieät , voán
ñaõ chòu
nhieàu tai öông vaø
oan khieân trong quùa khöù , coù theå
höôûng ñöôïc nhöõng
phuùc
lôïi trong moät baàu khoâng
khí thöïc söï töï do daân chuû
do "Ñeä Tam Thieân Nieân"
ñem ñeán.
Caâu traû
lôøi cho vaán naïn treân tuøy thuoäc
vaøo caâu traû lôøi thoûa ñaùng
cho caùc
vaán ñeà sau:
- Lieäu nhöõng ngöôøi
caàm quyeàn coù taïo ñöôïc
cô hoäi cho hoï phaùt trieån ñoàng
ñeàu hay khoâng ?".
- Lieäu khoái chaát xaùm
cuûa ngöôøi Vieät haûi ngoaïi coù
chòu hôïp taùc vôùi chính
quyeàn hieän taïi hay khoâng
?"
Xin môû daáu ngoaëc laø
ñeà taøi "veà hay khoâng veà giuùp
Vieät-nam" hieän ñang laø
moái öu tö ñöôïc
baøn caõi soâi noåi trong coäng ñoàng
ngöôøi Vieät taïi nhieàu nôi treân
theá giôùi, ñaëc
bieät laø taïi Hoa-kyø trong thôøi
gian qua vaø vaãn chöa ngaõ nguõ.
Ngoaøi ra,
beân caïnh nhöõng nieàm hy-voïng môùi,
ngöôøi ta cuõng ghi nhaän
nhöõng ñe doïa môùi.
Ñaõ coù
nhöõng chæ daáu moät cuoäc khuûng
hoaûng luaân lyù vaø xaõ hoäi traàm
troïng
taïi Vieät-nam ngay giöõa
cao ñieåm cuûa laøn soùng phaùt
trieån kinh teá vaøo ñaàu
theá kyû 21.
Taïp chí
VIEÄT soá ra ngaøy 01-08-95 cho thaáy song song
vôùi söï gia taêng
ñaùng keå veà soá
voán ñaàu tö leân ñeán haøng
tyû Myõ-kim (4 tyû ) vaøo Vieät-nam cuõng
nhö böôùc nhaåy
voït veà khoái löôïng haøng hoùa
xuaát caûng baïc tyû (2,2 tyû Myõ-kim)
trong hai naêm qua, soá gaùi
maõi daâm cuõng ñaõ gia taêng khuûng
khieáp.
Theo baøi baùo
"Loaïn daâm bi khuùc" vieát töø trong
nöôùc, ñaêng laïi trong taïp
chí VIEÄT môùi ñaây
thì hieän coù khoaûng 100 ngaøn gaùi
maõi daâm taïi Vieät-nam ,
trong soá ñoù coù
khoaûng 2.000 beù gaùi töø 13 ñeán
17 tuoåi.
Taùc giaû
baøi baùo leân tieáng baùo ñoäng
"Daâm duïc vaø quaáy raày tình duïc
ñang
treân ñaø ñoå
ñeøo khoâng phanh.
Nguyeân nhaân
laø do suy thoaùi löông taâm hay traùch
nhieäm ngaùi nguû... taát caû
ñeàu laø con ñeû
cuûa phim aûnh khieâu daâm thôøi môû
cöûa (nhaäp laäu)".
Ngöôøi
Vieät khoâng theå nhaém maét laøm
ngô tröôùc baøi hoïc ñaét
giaù cuûa nöôùc
laùng-gieàng Thaùi-lan hieän
nay ñöôïc.
Rieâng vôùi
khoái ngöôøi Vieät taïi Hoa-kyø
thì theá kyû 21 seõ ñem laïi nhieàu
khoù
khaên vaø thöû thaùch
vì laøn soùng baøi tröø di daân
vaø baøi tröø ngöôøi thieåu
soá do
nhöõng ngöôøi Myõ
coù khuynh höôùng baûo thuû vaø
nhöõng ngöôøi Myõ chuû tröông
"White Supremacy" (Ngöôøi Da
Traéng Toùi Thöôïng) khôûi xöôùng.
Tuy nhieân neáu
ñaõ chòu ñöïng ñöôïc
nhöõng thöû thaùch cuûa phong ba baõo
taùp
treân bieån caû vaø
neáu ñaõ vöôït ñöôïc
nhöõng choâng gai cuûa röøng thieâng
nöôùc ñoäc
trong nhöõng chuyeán maïo
hieåm ñi tìm töï do vaø ñaát
höùa thì seõ chaúng coù gì
coù
theå laøm naûn loøng
chuøng böôùc nhöõng ngöôøi
Vieät tî-naïn taïi Hoa-kyø vaø treân
khaép theá giôùi caû.
Cuoái cuøng,
nhö ñaõ ñeà caäp ôû treân,
caû hai theá heä giaø treû trong coäng
ñoàng
ngöôøi Vieät haûi
ngoaïi vaãn chöa ra khoûi moái baên
khoaên "laøm sao ñeå giuùp daân
Vieät ?" vaø "Veà hay khoâng
veà Vieät-nam trong thôøi gian tôùi
?".
Keát luaän
Cöûa vaøo theá kyû 21 ñang heù môû vaø ñöôøng vaøo theá kyû 21 chaúng coøn bao xa.
Caû theá
giôùi seõ bò cuoán huùt vaøo
côn loác caùch maïng kyõ thuaät do
nhöõng sieâu
kyõ thuaät mang ñeán.
Con ngöôøi
trong theá kyû 21 seõ ñöôïc
thuï höôûng nhöõng phuùc lôïi
cuõng nhö seõ
bò aûnh höôûng
bôûI nhöõng phieàn toaùi do chính
nhöõng tieán boä khoa hoïc mang
tôùi. Laø moät quoác
gia naèm trong vuøng AÙ chaâu, moät vuøng
ñang treân ñaø phaùt
trieån vôùi moät thò
tröôøng tieâu thuï ñaøy höùa
heïn, daân Vieät vaø nöôùc Vieät
ñang
ñöùng tröôùc
moät vaän hoäi môùi.
Cô hoäi phaùt
trieån kinh-teá vaø xaây döïng moät
xaõ hoäi thöïc söï töï do daân
chuû
ñang naèm trong taàm tay
cuûa taát caû nhöõng ngöôøi
Vieät trong nöôùc cuõng nhö
khoái ngöôøi Vieät
haûi ngoaïi.
Duø muoán
duø khoâng, nhöõng ngöôøi caàm
quyeàn taïi Vieät-nam hieän nay cuõng
khoù maø cöôõng
laïi ñöôïc nhöõng aùp löïc
töø khaép nôi - caû trong vaø ngoaøi
nöôùc -
trong vieäc thöïc hieän nhöõng
caûi toå kinh teá, xaõ hoäi vaø chính
trò saâu roäng.
Moät trong nhöõng
aùp löïc ñaùng keå nhaát ñang
ñeán töø phía Hoa-kyø. Tín
ñieäp
ñaõ ñöôïc
chính Ngoaïi giao Hoa-kyø, göûi ñeán
giôùi caàm quyeàn Vieät-nam trong
chuyeán vieáng thaêm vöøa
qua: "Chuùng toâi mong quùy vò xem vieäc
caûi toå nhö
vieäc vöôït qua khe nuùi
: Quùy vò khoâng theå thöïc hieän
coâng vieäc ñoù baèng moät
vaøi böôùc ñi
nhoû beù ; chæ coù böôùc nhaûy
voït thaät lôùn môùi ñöa
quùy vò vöôït qua
khe nuùi ñöôïc".
(We would ask you to look at reform as a passage over a
ravine: you cannot do it by taking several little
steps; only one giant leap
will get you across).
Döôøng
nhö tín hieäu naøy ñaõ ñöôïc
giôùi caàm quyeàn Vieät-nam hieän
nay ñaùp
öùng khaù toát ñeïp,
qua lôøi phaùt bieåu môùi ñaây
cuûa Ngoaïi Tröôûng Vieät-nam
Nguyeãn Maïnh Caàm khi ñeà
caäp ñeán vaán ñeà caûi toå
kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi
taïi Vieät-nam " Chuùng toâi
seõ thöïc hieän vieäc caûi toå thaät
nhanh trong khaû naêng
cuûa chuùng toâi vaø
moät caùch tích cöïc nhaát , phuø
hôïp vôùi nhöõng ñieàu
kieän ñaëc
bieät cuûa xaõ hoäi Vieät-nam."
(We will carry it out as high speed as we can and
in the most active way, in conformity with the
specific conditions of
Vietnamese society).
Ñieàu
ñaùng keå nhaát laø thaùi ñoä
vaø caùch suy nghó cuûa theá heä
treû Vieät-nam
qua lôøi moät sinh vieân:
"Theá heä cuûa chuùng toâi muoán
töï quyeát ñònh töông lai
mình. Chuùng toâi caûm
thaáy chuùng toâi coù khaû naêng
ñoù." (Our generation wants
to decide our own future. We feel that we can).
Phaûi chaêng
ñoù laø daáu hieäu veà söï
tröôûng thaønh cuûa theá heä
treû Vieät-nam,
moät theá heä laõnh ñaïo
môùi khoâng leä thuoäc vaøo lôùp
laõnh ñaïo giaø nua doát naùt vaø
muoán ñoäc laäp ñoái
vôùi nhöõng aùp löïc cuûa
caùc theá löïc quoác teá trong töông
lai ?
Chaúng bao laâu nöõa
chuùng ta seõ tìm thaáy caâu traû
lôøi cho nghi vaán treân.
Duø sao ñi
nöõa thì ngöôøi vieát vaãn
tin töôûng maõnh lieät raèng vôùi
söùc soáng
huøng maïnh vaø vôùi
trí thoâng minh trôøi phuù , cuoái
cuøng ngöôøi Vieät chuùng ta seõ
saùnh vai cuøng caùc daân
toäc AÙ chaâu khaùc töôi cöôøi
böôùc vaøo theá kyû 21.
Mong laém thay
!