Töø  saâu  thaúm cuûa  taâm  hoàn,  baát  cöù  ai  trong  chuùng  ta cuõng  caûm  thaáy
coù  moät  nhu  caàu  khoâng  theå  thieáu  :  Ñoù  laø  lieân  keát  ñôøi  mình  vôùi
nhöõng  ngöôøi  khaùc.

Ngöôøi  khaùc  aáy coù  theå  soáng  gaàn  ta  vaø  cuõng  coù  theå  xa  ta.  Ngöôøi  aáy
coù  theå  yeâu  hoaëc  gheùt  ta.  Hoï  coù theå  laø nieàm  vui  vaø cuõng  coù  theå gaây
cho  ta  bao  ñaéng  cay  saàu khoå.  Cuoäc  soáng  ñôøi  thöôøng  ñaõ  ñeå  laïi  trong
ta  nhieàu  kinh  nghieäm  buoàn  vui  khi  tieáp  xuùc  vôùi  ngöôøi  khaùc.

          Laø  con  ngöôøi  luoân  luoân  phaûi  chaáp  nhaän  nghòch  lyù  ñoù.  Con
ngöôøi  thöôøng  baát  toaøn.  Khoâng  ai  laø  thaàn  thaùnh.  Khoâng  ai  hoaøn  toaøn
nhö  vaøng  thaäp  thaønh. Thaân  phaän  con  ngöôøi  gaén  lieàn  vôùi  nhöõng  buoàn
vui,  haân  hoan  vaø  oaùn  thuø.  Moät  baøi  hoïc  maø  baát  cöù  ai  cuõng  nhaän  thaáy
khoù  thöïc  hieän  nhaát,  khoù  thuoäc  nhaát laø  Baøi  Hoïc  Tha  Thöù.

         Muoán  tha  thöù,  con  ngöôøi  phaûi  bieát  thoâng  caûm  vaø  giaûng  hoøa.
Khoâng  muoán  oâm  haän,  khoâng  thích  thuø  giai  giaän  laâu,  con  ngöôøi  phaûi
bieát  queân  mình  vì  ngöôøi  khaùc.  Coù  nghó  ñeán  ngöôøi khaùc,  con  ngöôøi
môùi  coù  theå  deïp  boû  töï  aùi.  Chæ  khi  naøo  taâm  hoàn  thanh  thaûn,  ta  môùi
hoïc  thuoäc  Baøi  Hoïc  Tha  Thöù.

* CHUÙNG  TA  KHOÂNG  THEÅ  NAØO  THAY  ÑOÅI  ÑÖÔÏC  LÒCH  SÖÛ.

Moãi  naêm  nhaân  daân  Hoa  Kyø daønh  hai  ngaøy  ñeå  töôûng  nieäm  caùc  chieán
só  ñaõ  anh  duõng  boû  mình  vì  Toå  Quoác  hoaëc  ñeå  vinh  danh  nhöõng  ai  ñaõ
chieán  ñaáu  neâu  cao  Lyù  Töôûng  Töï  Do : Ñoù  laø  Ngaøy  Chieán  Só  Traän
Vong  (Memorial  Day)  vaø  Ngaøy  Cöïu  Chieán  Binh ( Veteran  Day).

Vôùi  ngöôøi  daân  Hoa  Kyø,  Ngaøy  Chieán  Só  Traän  Vong  laø  moät  ngaøy  kyû
nieäm  mang  nhieàu  yù  nghóa nhaát.  Ñaây  laø  ngaøy  maø  moïi  ngöôøi  daân  Myõ
daønh  ñeå  caàu  nguyeän  cho  Hoøa  Bình  Theá  Giôùi,  vaø  töôûng  nieäm  taát  caû
moïi  ngöôøi  daân   ñaõ  hy  sinh  maïng  soáng  vì  Lyù  Töôûng  Töï  Do,  keå  töø
ngaøy  laäp  quoác  ñeán  nay. Ñoù  laø  nhöõng  chieán  só  ñaõ  hy  sinh  trong  cuoäc
chieán  Nam  Baéc (1861- 1865),  trong  hai  traän  Theá  Chieán, trong  chieán
tranh  Trieàu  Tieân  vaø  chieán  tranh  Vieät  Nam.

Taïi trung  taâm Nghóa  Trang  Quoác  Gia  Arlington,  tieåu  bang  Virginia, beân
caïnh  doøng  soâng  Potomac  vaø Thuû  ñoâ  Hoa  Thònh  Ñoán,  coù  moät  ngoâi  moä
baèng  ñaù  caåm  thaïch  traéng   cuûa  moät  Chieán  Só  Voâ  Danh  coù  ghi  haøng
chöõ : "  Nôi  ñaây  an  nghæ  trong  vinh  quang  cuûa  Ngöôøi  Chieán  Só  Hoa
Kyø,  maø  chæ  Thöôïng  Ñeá  môùi  bieát  roõ  teân  tuoåi "  ñaõ  noùi  leân  yù  nghóa
cao  caû  cuûa  ngaøy  töôûng  nieäm  naøy.

Thöù  hai  25 thaùng 5, 1998  vöøa  qua, Ngaøy  Chieán  Só  Traän  Vong  ñaõ  ñöôïc
cöû  haønh  long  troïng taïi  Nghóa Trang  Quoác  Gia Arlington vaø  taát  caû  57
nghó a  trang  quoác  gia khaùc  treân  toaøn  nöôùc  Myõ  cuõng  nhö  22  nghóa
trang Hoa  Kyø taïi  caùc  nöôùc  ngoaøi,  töø  Cap  Verde  tôùi  Luxembourg,  töø
Hoøa  Lan  ñeán  Nhaät  Baûn,  töø  Vònh  Ba  Tö  ñeán  Phi  Luaät  Taân,  nghóa  laø
baát  cöù  nôi  naøo  treân  theá  giôùi  maø  ngöôøi  daân  Myõ  ñaõ  lieàu  maïng  soáng
ñeå  baûo  veä  quyeàn  lôïi  quoác  gia,  neâu  cao  Lyù  Töôûng  Daân  Chuû   vaø  chieán
ñaáu  cho  Töï  Do.

Nhaät  baùo  Washington  Post  cho  bieát  naêm  nay  coù  haøng  ngaøn  cöïu  chieán
binh  Hoa  ky,ôï  ñaõ  tham  chieán  taïi  Vieät  Nam,  ñaõ  laùi  xe  moâ  toâ  raàm  roä
veà  Thuû  ñoâ  Hoa  Thònh  Ñoán  ñeå   töôûng  nieäm  vaø  vinh  danh  nhöõng  ñoàng
ñoäi  cuûa  hoï  ñaõ  hy  sinh. Ban  toå  chöùc  cho  bieát  naêm  nay  coù  khoaûng
150,000  ngöôøi  tham  döï  trong  cuoäc  Hoïp  Maët  Rolling  Thunder  (Saám
seùt  luaân  vuõ)  ñöôïc  meänh  danh  laø  Ride  For  Freedom (Vaän  Ñoäng  Vì  Töï
Do)  ñaõ  dieãn  ra  trong  ngaøy  töôûng  nieäm  naøy.

Danh  tính  58,186  chieán  só  Hoa  Kyø ñaõ  hy sinh  trong  cuoäc  chieán  Vieät
Nam  ñaõ  ñöôïc  ghi  khaéc  treân  böùc  töôøng  ñen  ñaù hoa  cöông  taïi  Ñaøi
Töôûng  Nieäm  Chieán  Tranh  Vieät  Nam  (Vietnam  War  Memorial)  ñöôïc
thieát  laäp  ngay  giöõa  trung  taâm  Thuû  ñoâ  Hoa  Thònh  Ñoán.  Chính  taïi  ñaøi
kyû  nieäm  naøy,  coù  moät  söï  kieän  lòch  söû  maø   dö  luaän  ñaëc  bieät  löu  yù :
Ñoù  laø  söï  gaëp  gôõ  hi  höõu  thaät  tình  côø  giöõ  moät  phuï  nöõ  Vieät  Nam laø
naïn  nhaân  chieán  tranh  vaø  moät  cöïu  chieán  binh  Hoa  kyø,  ñaõ  xaûy  ra
trong  ngaøy  leã  naøy  naêm  ngoaùi.

Trong  thôøi  gian  cuoäc  chieán  Vieät  Nam  ñang  dieãn  ra  tôùi  möùc  cao  ñieåm
nhaát  thì  Kim  Phuùc,  moät  coâ  gaùi  laøng  Traøng  Baûng,  tænh  Taây  Ninh, bò
bom  Napalm  laøm  chaùy  seùm  toaøn  thaân. Khi  coâ  beù  9  tuoåi  ñaàu  naøy  traàn
truoàng  chaïy ra  khoûi  laøng  thì  nhieáp  aûnh  vieân  Nick  Ut  ñaõ  chuïp  ñöôïc
ñaày  ñuû  neùt  kinh  hoaøng  treân  khuoân  maët  vaø  nhöõng neùt  phoûng  treân  thaân
theå  coâ.  Taám  hình  naøy  ñaõ  nhanh  choùng  ñöôïc  phoå  bieán  khaép theá  giôùi
vaø  mang  laïi  cho  Nick  Ut  giaûi  thöôûng  cao  quyù  Pulitzer.
Vôùi  muïc  ñích  tuyeân  truyeàn  leân  aùn  chieán  tranh  Vieät  Nam,  chính
quyeàn  Haø  Noäi   ñaõ  ñöa  Kim  Phuùc  ñi  trình  dieãn  nhieàu  nôi treân  theá  giôùi
ñeå  noùi  leân  söï  taøn  baïo  cuûa Hoa Kyø. Cuoái  cuøng  coâ  ñöôïc  ñöa  sang  Cuba
du  hoïc.  Taïi  ñaây  coâ  ñaõ  gaëp  moät  sinh  vieân  Vieät  Nam  vaø  hai  ngöôøi
keát  hoân  vôùi  nhau. Trong  chuyeán  du  lòch  traêng maät  taïi  Lieân  Xoâ  vaø  khi
maùy  bay  haï  caùnh  taïi  Canada,  hai  vôï  choàng  ñaõ  tìm  caùch  ñaøo  thoaùt
khoûi  cheá  ñoä  coäng  saûn.  Hieän  nay  hoï  ñang  ñònh  cö  taïi  Canada.
Trong  ngaøy  Leã  Chieán  Só  Traän  Vong  naêm  ngoaùi,  coâ  Kim  Phuùc  ñaõ
ñöôïc  Hoäi  Cöïu Chieán  Binh  Hoa  Kyø môøi  tham  döï. Vaø  coâ  ñaõ  xuaát  hieän
taïi  böùc  töôøng  ñen  töôûng  nieäm  58,186  chieán  binh  Hoa  Kyø  ñaõ  hy  sinh
trong  khi  tham  chieán taïi  Vieät  Nam.  Taïi  nôi  ñaây,  Kim  Phuùc  ñaõ  ñoïc
moät  baøi  dieãn  vaên  ngaén  noùi  leân  loøng  khoan  dung  tha  thöù.  Coâ  tuyeân
boá  khoâng  oaùn  haän  gì  ngöôøi  phi  coâng  ñaõ  neùm  traùi  bom  phaù  hoaïi  cuoäc
ñôøi  coâ.  Kim  Phuùc  noùi : "  Ñoâi  luùc  toâi  nghó   khoâng  theå naøo  soáng  ñöôïc !
Nhöng Thöôïng  Ñeá  ñaõ  cöùu  toâi  vaø  ban  cho  toâi  Nieàm  Tin  vaø  Hy
Voïng...Neáu  toâi  ñöôïc  ñoái  dieän  vôùi  ngöôøi  neùm  traùi  bom  ñoù, toâi  seõ  noùi
vôùi  oâng  ta  raèng,  chuùng  ta  khoâng  theå  naøo  thay  ñoåi  ñöôïc  lòch  söû.
Nhöng  chuùng  ta  coù  theå  laøm  ñöôïc  nhieàu  vieäc  toát  cho  hieän  taïi vaø  cho
töông  lai  ñeå  kieán  taïo  Hoøa  Bình."

Ngöôøi  töï  nhaän  ñaõ  neùm  traùi  bom  ñoù nay  ñaõ  laø muïc  sö  John  Plummer.
Trong  ngaøy  leã  Chieán  só  Traän  Vong  naøy  naêm  ngoaùi,  John  Plummer
cuõng  coù  maët  taïi  ñaây  cuøng  vôùi  caùc  ñoàng  ñoäi  cuõ  cuûa  oâng.  OÂng  cuõng
ñaõ  nghe  lôøi  Kim  Phuùc  noùi  nhöng  coâ  khoâng  ngôø  oâng  laø  moät  ngöôøi
ñang  ñöùng  nghe.

Tröôùc  ñaây, John  Plummer  laø  moät  phi  coâng  chieán  ñaáu  cuûa  Hoa Kyø  ñaõ
tham  chieán  taïi  Vieät  Nam.  OÂng  töï  thuaät  raèng  khi  thi  haønh  phi  vuï
oanh  taïc  Vieät  coäng  taïi  Traûng  Baøng,  oâng  nghó  raèng  khoâng  coù ngöôøi
daân  laønh  naøo  taïi  muïc  tieâu  ñoù.  Nhöng  khi  ñaùnh  bom  xong,  töø  treân
maùy  bay  oâng  nhìn  xuoáng  vaø  thaáy  moät  soá  daân  laøng  chaïy  tuùa  ra  khoûi
ngoâi  laøng  ñang  chaùy,  trong  ñoù  coù  moät  em  beù traàn  truoàng.  Ít  ngaøy
sau,  treân  taïp  chí  Stars  and  Stripes,  oâng  thaáy  ñaêng  taám  hình  coâ  beù
gaùi  naøy la  khoùc  vaø  hoaûng  sôï  vì  thaân  hình  bò  chaùy  xaùm !!

Cuoäc  ñôøi  John  Plummer  ñaõ  ngaõ  suïp  xuoáng  vì  taám  hình  naøy !  Töø
ngaøy  ñoù,  hình  aûnh  naïn  nhaân  cöù  aùm  aûnh  oâng,  khieán  oâng  rôi  vaøo  cuoäc
khuûng  hoaûng  tinh  thaàn  roài  nghieän  röôïu,  gia  ñình  tan  vôõ !  Cuoái  cuøng,
oâng  ñaõ  tìm  caùch  thoaùt  khoûi  côn  aùc  moäng  ñoù baèng  caùch  theo  hoïc  ñaïo
ñeå  trôû  thaønh  moät  muïc  sö.

Trong  ngaøy  Chieán  Só  Traän  Vong,  sau  khi  nghe  Kim  Phuùc  noùi,  muïc  sö
John  Plummer  ñaõ  voâ  cuøng  xuùc  ñoäng  vieát  voäi  maáy  chöõ  treân  tôø  giaáy :
"Kim,  toâi  chính  laø  ngöôøi  phi  coâng  maø  coâ  noùi  ñoù !"  Roài  oâng  nhôø  moät
caûnh  saùt  vieân  ñang  giöõ  traät  töï  buoåi  leã  trao  cho  Kim  Phuùc.  Ít  phuùt
sau,  hoï  ñaõ  gaëp  nhau.

Muïc sö  John  Plummer  ñaõ  ghi  laïi  giaây  phuùt  gaëp gôõ  Kim  Phuùc  nhö  sau
: "Kim  ñaõ  giang  roäng  ñoâi  tay oâm  laáy  toâi.  Taát  caû  nhöõng  gì  toâi  coù  theå
noùi  ñöôïc  vaøo  luùc  ñoù  laø  toâi  raát  aân  haän  vaø  xin  loãi  Kim.  Töø  ngaøy  aáy
hai  chuùng  toâi  vaãn  thöôøng  xuyeân  lieân  laïc  vôùi  nhau". Theo  muïc  sö  John
Plummer  thì  Kim  Phuùc  ñaõ  laøm  cho  côn  aùc  moäng  cuûa  oâng  ñöôïc  xoùa
boû  vónh  vieãn.  OÂng  noùi : " Baây  giôø  Kim  Phuùc  ñaõ  tha  thöù  cho  toâi.  Toâi
raát  vui  möøng  khi  ñöôïc  keå  laïi  caâu  chuyeän  naøy  cho  moïi  ngöôøi  cuøng
nghe."

Trong  soá  nhöõng  ngöôøi  nghe  chuyeän  cuûa  muïc  sö  John  Plummer  coù  oâng
Michael  Henderson. Vì  noäi  dung  yù  nghóa  caâu  chuyeän  laø  môû  roäng  taâm
hoàn  ñeå  tha  thöù, neân  oâng  naøy  ñaõ  döïa  vaøo  nhöõng  lôøi  töï  thuaät  cuûa  John
Plummer  ñeå  vieát  thaønh  cuoán  saùch " The  Forgiveness  Factor - Story  of
Hope in  a World  of Conflict " (Yeáu  toá  Tha  Thöù - Caâu   Chuyeän  Hy  Voïng
Trong  Theá  Giôùi  Thuø  Ñòch).

Sau  khi  thuaät  xong  caâu  chuyeän,  Michael  Henderson  ñaët  caâu  hoûi :
Lieäu  nhöõng  kinh  nghieäm  cuûa  John  Plummer  coù  giaù  trò  ñoái  vôùi  caùc
cöïu  chieán  binh  khaùc  khoâng ?  Vaø  lieäu  caùc  quoác  gia  cuõng  nhö  caù  nhaân
coù  theå  vöôït  qua  caùi  voøng  laån  quaån  cuûa  nguyeàn  ruûa,  haän  thuø  vaø  toäi
loãi  ñeå  tha  thöù  cho nhau  khoâng ?  Töø  laâu  roài,  tieáng  noùi cuûa  xin  loãi vaø
saùm  hoái  haàu  nhö  bò  loaïi  boû,  ñaëc  bieät  ñoái  vôùi  nhöõng  ngöôøi  vaïch  ra
chính  saùch.  Nhöng  theo  Michael  Henderson  thì  nay  ñaõ  coù  daáu  chæ  cho
thaáy  raèng,  ngay  trong  thaønh  phaàn  hoaït  ñoäng  chính  trò,  ngoaïi  giao,  ñaõ
nghe  thaáy  nhöõng  danh  töø  nhö  Saùm  Hoái,  Khoan  Dung  vaø  Tha  Thöù.

OÂng  Henderson  coøn  tieát  loä  raèng  Ngoaïi  Tröôûng  Hoa  Kyø  Madeleine
Albright  ñaõ  nhaän  ñöôïc  nhieàu  thö  cuûa  nhöõng  ngöôøi  töøng  phuïc  vuï  trong
ngaønh  ngoaïi  giao, thuùc  giuïc  baø  thaønh  laäp  moät  toaùn  ñaëc  nhieäm  giuùp
boä  Ngoaïi  giao  hoïp  taùc  vôùi  nhöõng  toå  chöùc  ngoaøi  chính  phuû  theo  ñuoåi
muïc  tieâu  Hoøa  giaûi  vaø  Saùm  hoái.

OÂng  Henderson  keát  luaän : Chuùng  ta  ñaõ chöùng  kieán  söï  suïp  ñoå  Böùc
Töôøng  Baù Linh  vaø  söï  chaám  döùt  chieán  tranh  laïnh,  söï  chuyeån  ñoåi  eâm
thaám  taïi  Nam Phi, söï  gia  taêng con  soá nhöõng  quoác  gia  ñoäc  taøi  coäng
saûn  ñeå  theo  chuû  nghóa  töï  do  daân  chuû. Moät  trong  nhöõng  nhaân  vaät  cuûa
thôøi  ñaïi laø  Ñöùc  Giaùo  Hoaøng  Gioan  Phaoloâ  II ñaõ  tuyeân  boá :"  Söï  xaâu
xeù  cuûa  theá  kyû  naøy ñaõ  chuaån  bò  neàn  taûng  cho  Moät  Muøa  Xuaân  Môùi
trong  Tinh  Thaàn  Nhaân  Baûn."-  Vaø  Ñöùc  Ñaït  Lai  Laït  Ma  cuõng  noùi
:"Neáu  theá  kyû  naøy laø  theá  kyû  cuûa  chieán  tranh vaø  xung  ñoät thì  theá  kyû
tôùi  seõ  laø  theá  kyû  cuûa  Ñoái  Thoaïi. "

* NGHÓ  VEÀ  THA  THÖÙ  : BAØI  HOÏC  KHOÙ  THUOÄC  NHAÁT.

Qua  noäi  dung  caâu chuyeän  treân,  chuùng  ta  thaáy  ñaây  laø  moät  cuoäc  gaëp
gôõ  thaät  tình  côø nhöng  raát  yù nghóa veà  thaùi  ñoä bao  dung  tha  thöù  giöõa
con  ngöôøi  vôùi  nhau. Giaây phuùt  Kim  Phuùc  giang  roäng  ñoâi tay oâm  laáy
John  Plummer  laø  moät  hình  aûnh  ñeïp  nhaát  vaø  yù  nghóa  nhaát  ñoái  vôùi
moïi  ngöôøi.  Noù  phaùt  xuaát  töø  taám  loøng  bao  dung  cuûa  moät  naïn  nhaân
chieán  tranh,  coá  queân  ñi  nhöõng  khoå  ñau  cuûa  chính  mình  ñeå yeâu  thöông
keû thuø. Vaø chính  taâm tình  tha thöù cao  caû  ñoù ñaõ xoùa boû vónh vieãn  côn  aùc
moäng  ñaõ  vaây  haõm  taâm  hoàn  John  Plummer  bao  naêm  qua.

Chính  taám  loøng  tha  thöù  hieám  coù  aáy  cuûa  Kim  Phuùc  ñaõ  keùo  John
Plummer  ra  khoûi  cuoäc  khuûng  hoaûng  tinh  thaàn  trieàn  mieân ñöa  ñeán  haân
hoan  vaø  an  bình. Vaø nhö  Kim  Phuùc  ñaõ  tieát  loä  nguyeân  nhaân : Chính
Thöôïng  Ñeá  ñaõ  cöùu  coâ  vaø ban  cho  coâ Nieàm  Tin vaø  Hy Voïng  thì  nhieäm
vuï  cuûa  coâ  laø  chia  seû  Nieàm Tin vaø  Hy Voïng cho  ngöôøi  khaùc.  Phaûi,
cuoäc  soáng  chæ  ñeïp  vaø  ñaùng  soáng  khi  con  ngöôøi  bieát  queân mình  vì
ngöôøi khaùc, bieát  chia  seû  vui  buoàn vôùi ngöôøi khaùc. Chuùng  ta  khoâng theå
naøo  thay  ñoåi  ñöôïc  lòch  söû, vì  taát  caû  ñaõ  ñi  vaøo  quaù  khöù,  thí  toát  hôn
caû laø Haõy Ñem  Tình  Thöông  xaây  döïng  lòch  söû  vaø  kieán  taïo  Hoøa  bình.

Ñaøng  khaùc,  taâm  tình  khoan  dung  tha  thöù  cuûa  Kim Phuùc  khoâng  ñôn
thuaàn  chæ  ngöøng  laïi nôi  John  Plummer,  nhöng  noù  ñaõ  ñöôïc  Michael
Henderson,  taùc  giaû  cuoán  The  Forgiveness  Factor - Story of  Hope  in  a
World of  Conflict,  ñöa  leân  moät  vò  trí  roäng  lôùn  vaø  bao  quaùt  hôn : Söï
Tha  Thöù  laø  yeáu  toá  hy  voïng  caàn  thieát  cho  theá  giôùi  thuø  ñòch.  Söï  tha
thöù  cuûa  moãi  ngöôøi  chuùng  ta  luoân  luoân  coù  taùc  ñoäng  daây  chuyeàn  toûa
lan  aûnh  höôûng,  töø  trong  gia ñình  ñeán  ngoaøi  xaõ  hoäi,  vaø  xa  hôn  laø  theá
giôùi  maø  chuùng  ta  ñang  soáng.

Tha  thöù  laø  ñieàu  khoù  khaên  nhaát  nhöng  cuõng  cao  caû  nhaát  maø  caùc  toân
giaùo  daïy  chuùng  ta  phaûi  coáng  hieán  cho  ngöôøi  khaùc. Trao  ban  tieàn  cuûa,
trao  ban  thôøi  giôø, trao  ban  chính  maïng  soáng  mình  ñoâi  khi  xem  ra  deã
laøm  hôn  trao  ban  loøng  tha  thöù.  Nhieàu  ngöôøi  voâ  thaàn  khoâng  theå  hieåu
ñöôïc  söï  tha  thöù  vì  nguyeân  taéc  giai  caáp  ñaáu  tranh  khoâng  cho  pheùp  hoï
tha  thöù !!

Tha  thöù  laø  moät  nhu  caàu  raát  quan  troïng vaø  khaån  thieát  trong  cuoäc
soáng,  neáu  con  ngöôøi  muoán  soáng  haïnh  phuùc, nhöng  laïi  laø  baøi  hoïc  khoù
thuoäc  nhaát, vì  noù  ñi  ngöôïc  laïi  baûn  naêng  töï  nhieân  con  ngöôøi.  Tha  thöù
laø  tuyeät  ñænh  cuûa  Tình  Ngöôøi,   vì  tha  thöù  laø  yeâu  chính  ngöôøi  ñaõ
mang  laïi  cho  ta  nhöõng  hoaøi  nieäm  cay  ñaéng   cuûa  giaän  döõ,  haän  thuø.
Tha  thöù  laø  ñieàu  khoù  thöïc  hieän  nhaát  nhöng  cuõng  cao  caû  nhaát,  ñoøi
buoäc  ta  phaûi  queân  mình,  deïp  loøng  töï  aùi  ñeå  soáng  cho  ngöôøi  khaùc.

Trong  caùc  thöù  khoå  ñau,  giöõa  muoân  vaøn  ñaéng  cay  cuoäc  ñôøi,  coù  moät
thöù  raát  cay  ñaéng  cho  tình  ngöôøi,  ñoù  laø  thieáu  vaéng  söï  thoâng  caûm,  laø
moät  traùi  tim  phaûi  mang  haän  thuø,  haän  thuø  ngöôøi  vaø  lo  aâu  khi  ngöôøi
haän  thuø !  Khi  toâi  gheùt  ai,  taâm  hoàn  toâi  khoâng  bình  an.  Khi  toâi  bò
ngöôøi  khaùc  gheùt, toâi  soáng  trong  sôï  haõi  ñeà  phoøng !  Caû  hai  ñeàu  laø
nguïc  toái !  Caû  hai  taâm  hoàn  ñaùnh  maát  bình  an !  Yeâu  thöông  laø  con
ñöôøng  duy  nhaát  taïo  neân  bình  an  vaø  haïnh  phuùc.

Coù nhieàu  yeáu  toá  duy  trì  moái  lieân heä  giöõa  con  ngöôøi.  Nhöng  yeáu  toá
caên  baûn  vaãn  laø  Tha  Thöù.  Ngöôøi  ta  khoâng  theå  thöông  yeâu  thaät  neáu
khoâng  tha  thöù.  Tha  thöù  laø  ngöôõng  cöûa  môøi  goïi  vaø  taùi  sanh  tình  yeâu
khi  lieân  heä  giöõa  con  ngöôøi  ñaõ  söùt  meû.   Lyù  do  ñôn  giaûn  maø  toâi  phaûi
tha  thöù  vì  chính  baûn  thaân  toâi  cuõng  caàn  ñöôïc  tha  thöù,  vì  toâi  laø  con
ngöôøi  coù  nhieàu  khuyeát  ñieåm.

Trong  baûn  thaân  toâi  coù  hai  con  ngöôøi : moät  con  ngöôøi  loãi  phaïm vaø  moät
con  ngöôøi  coâng  chính.  Toâi  cöu  mang  trong  baûn  thaân  toâi  nhieàu  khuyeát
ñieåm, loãi  laàm.  Cuoäc  ñôøi  moãi  ngöôøi  thöôøng  laø  söï  noái tieáp  bao  yù  nghó
baát  chính  vaø  nhöõng  haønh  ñoäng  sai  laïc.  Coù  ai  laø  thaàn  thaùnh  ñaâu !  Coù
ai  hoaøn  toaøn  nhö  vaøng  thaäp  thaønh !  Toâi  khoâng  theå  choái  töø  thöïc  taïi
ñau  thöông  ñoù.  Choái  töø  noù  chính  laø  töø  choái  chính  toâi.  Neáu  toâi  oaùn
gheùt  toâi töùc  laø  toâi  töï  huûy  dieät  mình ! Vì  theá  toâi  phaûi  töï  tha  thöù  cho
toâi, phaûi  roäng  löôïng  vôùi  chính  mình.  Toâi  phaûi  taïo  cho  toâi  cô hoäi  ñeå
laøm  laïi  cuoäc  ñôøi sau khi  ñaõ  laàm  loãi. Toâi  khoâng  theå  taïo  neân  trong  toâi
thaønh  baõi  chieán  tröôøng.

Töï  baûn  thaân,  kinh  nghieäm  cho  toâi  hieåu  raèng toâi  caàn  ñöôïc  tha  thöù.  Vì
theá,  vôùi  ngöôøi  khaùc  toâi  caàn  ñöôïc  söï  tha  thöù  hôn  laø  hoï  caàn  söï  tha
thöù  cuûa  toâi.  Tha  Thöù  laø lôøi  môøi  goïi  duy  nhaát  ñeå  tình  yeâu  ñöôïc  lôùn
leân  vaø  tröôûng  thaønh.  Tha  thöù  laø  cöûa  ngoõ  ñeå  chính  toâi  vaø ngöôøi  toâi
khinh  gheùt  coù  cô  hoäi  noái  laïi  moái  lieân  heä  ñaõ  tan  vôõ !  Khoâng  tha  thöù
laø  toâi  ñaõ  ñoùng  chaët  cöûa  ngoõ  ñoù, ñeå  ngöôøi  toâi  giaän  khoâng  coù  cô  hoäi
noùi  raèng  hoï  cuõng  cuøng  thaân  phaän  yeáu  ñuoái  vaø  cuõng  caàn  söï  tha  thöù
naâng  ñôõ  cuûa  toâi. Bi  haøi  kòch  lôùn  lao  nhaát  trong  thaân  phaän  con  ngöôøi
laø  söï  baát  toaøn  cuûa  moïi  ngöôøi.

Khi  toâi  choái  töø  tha  thöù  cho  ngöôøi  khaùc  laø  toâi  ñoùng  chaët  taâm  hoàn
mình.  Toâi  seõ  thieät  thoøi,  vì  toâi  choái  töø  moät  tình  meán  maø  ngöôøi  khaùc
muoán  trao taëng.  Toâi  cuõng gaây  theâm  moät  ñau  thöông  khaùc, vì  keû  muoán
laøm  hoøa  vôùi  toâi  phaûi  ñau  khoå  vì bò  choái  töø.  Khi  toâi  ñoùng  chaët  coõi
loøng khoâng  chaáp  nhaän  tha  thöù  ñeå  hoï  ñeán   vôùi  toâi, toâi  seõ  trôû  thaønh
ngöôøi  coâ  ñôn  giöõa  xaõ  hoäi  loaøi  ngöôøi.

Vôùi  moïi  ngöôøi,  baïn  cuõng  nhö  toâi,  Tha  Thöù  laø  Baøi  Hoïc  Khoù  Thuoäc
Nhaát  nhöng  laïi  raát  khaån  thieát  nhaát  trong  cuoäc  soáng  con  ngöôøi.  Chæ
khi  naøo  ta  coá  gaéng  queân  mình  thöïc  hieän  baøi  hoïc  tha  thöù,  ta  môùi
caûm  thaáy cuoäc  soáng  coù  yù  nghóa,  thanh  thaûn  vaø  haïnh  phuùc.

Mahatma  Gandhi (1869 - 1948),  nhaø  aùi  quoác  noåi  tieáng  cuûa  daân  toäc  AÁn
ñoä,  moät  con  ngöôøi  maø  cuoäc  soáng  aâm  thaàm  ñaõ  vöôït  qua   bao  haän  thuø
ghen  gheùt,  tröôùc  khi  qua  ñôøi  ñaõ  ñeå  laïi  cho  chuùng  ta  bí  quyeát  ñeå
soáng  khi  oâng  noùi  : "  Luaät  vaøng  cuûa  xöû  theá  laø  luoân  luoân  bieát  tha  thöù
cho  nhau " []
 

Linh Muïc Traàn Quyù Thieän