Tuïc truyeàn ôû nöôùc ta ngöôøi troàng quaû döa haáu ñaàu tieân laø Mai An Tieâm. An Tieâm soáng thôøi vua Huøng Vöông thöù möôøi taùm. OÂng ta voán ngöôøi ôû moät vuøng bieån xa xoâi veà phöông Nam, bò boïn thuyeàn buoân baét laøm noâ leä, roài ñem daâng vua töø hoài nhoû. Lôùn leân oâng ta toû ra thoâng minh, thaùo vaùt vaø coù tính kieân nhaãn laï thöôøng, gaëp khoù khaên khoâng bao giôø naûn chí, giao cho vieäc gì thì laøm kyø ñöôïc môùi thoâi. Nhaø vua raát tin chaøng. Teân Mai An Tieâm chính laø teân nhaø vua ban cho. Nhaø vua coøn ban cho moät ngöôøi thieáp vaø nhieàu boång loäc khaùc. Vôï choàng aên ôû vôùi nhau raát hoøa thuaän, sinh ñöôïc moät con trai, moät con gaùi.

OÂng ta thöôøng noùi: "Moïi thöù cuûa caûi treân ñôøi ñeàu do söùc mình laøm ra caû." Coù keû baûo oâng ta: "Laøm beà toâi, côm aùo vua ban cho, boång loäc cuõng vua ban cho, noùi nhö theá laø vong aân, boäi nghóa." OÂng chæ cöôøi vaø khoâng traû lôøi. Boïn nònh thaàn beøn taâu vôùi vua Huøng:

- Nay oâng ta daùm thoå loä nhöõng lôøi baát kính nhö theá, mai kia khoâng bieát chöøng seõ ñem loøng phaûn traéc, xin cho ñaøy ra moät caùi ñaûo ôû bieån khôi, xem oâng ta coù laøm ra caùi maø aên khoâng?

Nhaø vua tuy meán An Tieâm, nhöng sôï cho ngoâi baùu, nghe lôøi, ñaøy An Tieâm ra moät hoøn ñaûo ngoaøi cöûa bieån Nga Sôn, thuoäc tænh Thanh Hoùa baây giôø. Vôï con An Tieâm cuõng theo ra ñaûo. Thaáy quang caûnh hoang vu, boán beà soùng voã, ngöôøi vôï oâm hai con khoùc, An Tieâm löïa lôøi khuyeân nhuû roài vaøo röøng saên thuù, haùi quaû ñem veà nuoâi vôï con.

Moät hoâm coù maáy con chim laï bay ñeán, caép moät ít thöùc aên maøu ñoû hoàng, sau khi aên xong, coøn laïi maáy haït ñen nhaùnh, Mai An Tieâm thaáy, nghó buïng "chim aên ñöôïc thì chaéc ngöôøi cuõng aên ñöôïc", An Tieâm coù yù ñònh ñem gieo haït. Hai vôï choàng beøn laøm ñaát, gieo haït, chaêm chuùt, töôùi boùn, ngaøy ñeâm canh giöõ chim muoâng. Ít laâu sau, haït caây naûy maàm, roài moïc thaønh moät thöù caây raát laï, boø lan khaép baõi, laù xanh noõn, caây ñaâm hoa, keát quaû, quaû naøo quaû naáy lôùn, to baèng ñaàu ngöôøi, voû xanh möôït. An Tieâm laáy moät quaû, boå ñoâi ra, thaáy beân trong thòt maøu ñoû hoàng, haït deïp, ñen nhaùnh, aên vaøo mieäng vöøa ngoït vöøa thôm maùt. Hai vôï choàng voâ cuøng möøng rôõ, haùi quaû caát vaøo hang, tính chuyeän aên daàn thay côm.

An Tieâm vaø vôï laïi vôõ theâm ñaát, gieo haït. Naêm naøy qua naêm khaùc, döa moïc xanh um khaép caû ñaûo. Caùc thuyeàn buoân qua laïi, gheù vaøo ñaûo, ñoåi caùc thöù thöïc phaåm laáy döa. Cuoäc soáng cuûa vôï choàng An Tieâm moãi ngaøy ñaày ñuû hôn leân. Nhôù ñaát lieàn, cöù ñeán moãi muøa döa. An Tieâm laáy haøng traêm quaû, khaéc chöõ, vieát teân, thaû xuoáng beå, hy voïng nhöõng quaû döa ngon laønh naøy troâi daït ñöôïc veà queâ höông. Coù moät laàn, quaân lính ñi tuaàn ôû bôø bieån nhaët ñöôïc, thaáy chöõ Mai An Tieâm, ñem trình vua. Vua cho söû giaû ra ñaûo tìm. Söù giaû trôû veà, ñem chuyeän ngoaøi ñaûo thuaät laïi vaø daâng vua moät thuyeàn ñaày quaû döa laï. Nhaø vua coù yù hoái haän, neân xuoáng chieáu cho An Tieâm veà ñaát lieàn vaø phuïc hoài chöùc cuõ, troïng duïng hôn xöa.

Ngöôøi ta coøn keå raèng, chim mang haït gioáng kia ra ñaûo laø chim Baïch Tró, chim bay töø phöông Taây laïi, khi bay qua ñaûo, keâu leân ba tieáng vaø vaõi xuoáng ñaát saùu haït. Do ñoù, ngöôøi ta ñaët teân döa laø Taây qua, nhöng nhaân daân vaãn quen goïi laø döa haáu, döa coù töø ñaáy, nhöõng baõi caùt tröôùc kia boû khoâng, nay ñeàu troàng thöù döa naøy, thaønh moät nguoàn lôïi lôùn.