Thôøi xöa, moät nhaø quan lang hoï Cao coù hai ngöôøi con trai hôn nhau moät tuoåi vaø gioáng nhau nhö ñuùc, ñeán noãi ngöôøi ngoaøi khoâng phaân bieät ñöôïc ai laø anh, ai laø em. Naêm hai anh em möôøi baûy, möôøi taùm tuoåi cha meï ñeàu bò cheát caû. Hai anh em voán yeâu thöông nhau, nay gaëp caûnh hiu quaïnh, laïi caøng yeâu thöông nhau hôn tröôùc. Khoâng coøn coù cha daïy doã nöõa hai anh em beøn ñeán xin hoïc oâng ñaïi só hoï Löu. Hai anh em hoïc haønh chaêm chæ laïi ñöùng ñaén, neân ñöôïc thaày yeâu nhö con. OÂng Löu coù moät con gaùi tuoåi chöøng möôøi saùu, möôøi baûy nhan saéc töôi roùi, con gaùi trong vuøng khoâng ngöôøi naøo saùnh kòp.

Troâng thaáy hai anh em hoï Cao vöøa ñeïp, vöøa hieàn, ngöôøi con gaùi sinh loøng yeâu meán, muoán keùn ngöôøi anh laøm choàng, nhöng khoâng bieát ngöôøi naøo laø anh, ngöôøi naøo laø em. Moät hoâm nhaân nhaø naáu chaùo, ngöôøi con gaùi laáy baùt chaùo vaø moät ñoâi ñuõa môøi hai ngöôøi aên. Thaáy ngöôøi em nhöôøng ngöôøi anh aên, ngöôøi con gaùi môùi nhaän ra ñöôïc ai laø anh, ai laø em. Sau ñoù, ngöôøi con gaùi noùi vôùi cha meï cho pheùp mình laáy ngöôøi anh laøm choàng.

Töø khi ngöôøi anh coù vôï thì tình thöông yeâu giöõa hai em khoâng ñöôïc thaém thieát nöõa. Ngöôøi em raát laáy laøm buoàn, nhöng ngöôøi anh voâ tình khoâng ñeå yù ñeán. Moät hoâm, hai anh em cuøng leân nöông, toái mòt môùi veà. Ngöôøi em vaøi nhaø tröôùc, chaøng vöøa böôùc chaân qua ngöôõng cöûa thì ngöôøi chò daâu ôû trong buoàng chaïy ra, laàm chaøng laø ngöôøi choàng, voäi oâm chaàm laáy. Ngöôøi em lieàn keâu leân, caû hai ñeàu xaáu hoå. Giöõa luùc aáy, ngöôøi anh cuõng böôùc vaøo nhaø. Töø ñaáy, ngöôøi anh nghó em mình coù tình yù vôùi vôï mình, caøng höõng hôø vôùi em hôn tröôùc.

Moät buoåi chieàu, anh chò ñeàu ñi vaéng caû, ngöôøi em ngoài moät mình nhìn ra khu röøng xa xa, caûm thaáy coâ quaïnh, laïi caøng buoàn tuûi, vuøng ñöùng daäy ra ñi. Chaøng ñi maõi, ñi maõi cho ñeán khu röøng phía tröôùc maët, roài theo ñöôøng moøn ñi thaúng vaøo röøng aâm u. Trôøi baét ñaàu toái, traêng ñaõ leân maø chaøng vaãn cöù ñi. Ñi ñeán moät con suoái roäng, nöôùc saâu vaø xanh bieác, chaøng khoâng loäi qua ñöôïc, ñaønh ngoài nghæ beân bôø. Chaøng khoùc thoån thöùc, tieáng suoái reo vaø cöù reo aùt caû tieáng khoùc cuûa chaøng. Ñeâm moãi luùc moät khuya, söông xuoáng moãi luùc moät nhieàu, söông laïn thaám daàn vaøo da thòt chaøng, chaøng cheát maø vaãn ngoài trô trô, bieán thaønh moät taûng ñaù.

Ngöôøi anh cuøng vôï veà nhaø, khoâng thaáy em ñaâu, laúng laëng ñi tìm, khoâng noùi cho vôï bieát. Theo con ñöôøng moøn vaøo röøng, chaøng ñi maõi, ñi maõi vaø sau cuøng cuõng ñeán con suoái nöôùc xanh bieác ñang chaûy cuoàn cuoän döôùi anh traêng. Chaøng khoâng theå loäi qua ñöôïc, ñaønh ngoài beân bôø suoái, töïa mình vaøo taûng ñaù. Chaøng coù ngôø ñaâu chính taûng ñaù aáy chính laø mình! Söông vaãn xuoáng ñeàu, xöông laïnh rôi laõ chaõ töø caønh laù xuoáng. Chaøng raàu ró khoùc than hoài laâu, ngaát ñi vaø cheát, cuõng bieán thaønh moät caây khoâng caønh, moïc thaúng leân beân taûng ñaù. ÔÛ nhaø vôï khoâng thaáy choàng ñaâu, voäi ñi tìm vaø cuõng theo ñöôøng moøn ñi vaøo röøng thaúm. Naøng ñi maõi böôùc thaáp böôùc cao, roài cuoái cuøng cuõng gaëp con suoái nöôùc saâu vaø xanh bieác. Naøng khoâng coøn ñi ñöôïc nöõa. Naøng ngoài töïa vaøo goác caây khoâng caønh moïc beân taûng ñaù, vaät mình than khoùc. Naøng coù ngôø ñaâu naøng ñaõ ngoài töïa vaøo choàng mình vaø saùt ñoù laø em choàng. Naøng than khoùc nhöng tieáng suoái reo to hôn caû tieáng than khoùc cuûa naøng. Ñeâm ñaõ ngaõ daàn veà saùng, söông xuoáng caønh nhieàu, muø mòt caû nuùi röøng, naøng than khoùc vaät vaû. Chöa ñaày nöûa ñeâm maø naøng ñaõ mình gaày xaùc ve, thaân mình daøi leâu ngheâu, bieán thaønh moät caây leo quaán chaët laáy caùi caây khoâng caønh moïc beân taûng ñaù.

Veà sau chuyeän aáy ñeán tai moïi ngöôøi, ai naáy ñeàu thöông xoùt. Moät hoâm, vua Huøng ñi qua choán aáy, nhaân daân ñem chuyeän ba ngöôøi keå laïi cho vua nghe vaø ñeán xem. Vua baûo thöû laáy laù caây leo vaø laáy quaû ôû caùi caây khoâng caønh nghieàn vôùi nhau xem sao, thì thaáy muøi cay cay. Nhai thöû, thaáy thôm ngon vaø nhoû nöôùc vaøo taûng ñaù thì thaáy baõi nöôùc bieán daàn ra saéc ñoû. Nhaân daân goïi caùi caây moïc thaúng khoâng caønh laø caây cau, caây daây leo kia laø caây traàu, laïi laáy taûng ñaù ôû beân ñeâm veà nung cho soáp ñeå aên vôùi traàu cau, cho mieäng thôm, moâi ño

Tình duyeân caû ba ngöôøi tuy ñaõ cheát maø vaãn keo sôn thaém thieát..